امروزه نرم افزارهای اوپن سورس به صورت گسترده ای در تمام پلت فرم ها استفاده می شوند و کمتر کاربری پیدا می شود که از آن ها استفاده نکرده باشد. گستردگی استفاده از این نرم افزارها باعث ایجاد نیازهای جدید و ایجاد فرصت های شغلی بسیار زیادی در سطح جهان شده است. یکی از مهترین دلایل فراگیر شدن نرم افزارهای اوپن سورس، احترام به آزادی کاربران در استفاده و توزیع نرم افزار است. کاربر می تواند یک نرم افزار اوپن سورس را در اکثر مواقع به صورت رایگان دریافت کند و آن را بر اساس نیاز و هدف خود تغییر دهد و توزیع کند.
هر وقت نامی از اوپن سورس دیده می شود، ذهن کاربران به سمت آزاد و رایگان بودن یک نرم افزار می رود، این در حالی است که نرم افزارهای اوپن سورس می توانند فروخته شوند و به صورت تجاری از آن ها استفاده شود. در حقیقت بخش مهمی از سود صنعت نرم افزار جهان از طریق نرم افزارهای اوپن سورس تامین می شود. سود مالی نرم افزارهای اوپن سورس در اکثر مواقع از فروش سرویس های مربوط به آن ها بدست می آید. مدل تجاری اوپن سورس به جای تمرکز بر روی فروش خود نرم افزار، بر روی فروش خدمات مربوط به آن نرم افزار تاکید دارد. از نگاه مشتریان جدی، یک محصول نرم افزاری بدون پشتیبانی فنی و خدمات نگهداری هیچ ارزشی ندارد. هر چقدر هم مشخصات یک محصول نرم افزاری با نیازهای یک مشتری هماهنگ باشد، باز هم مشتری نیاز به ایجاد در تغییرات در نرم افزار و هماهنگ کردن آن با شرایط خود را دارد. نرم افزار آزاد و کدباز به صورت پیش فرض هیچ تضمینی برای درست کار کردن محصول و جوابگو بودن نیازهای یک مشتری نمی دهد. این نکته به صراحت در تمام مجوزهای آزاد ذکر شده است. بنابراین اگر کاربری واقعاً به یک نرم افزار اوپن سورس رایگان نیاز اساسی داشته باشد حاضر خواهد بود برای خدمات پشتیبانی، آموزش، نگهداری و انجام تغییرات هزینه کند.
مدل تجاری Open Source یک مدل تجاری پذیرفته شده و سود آور در سطح جهان است. شرکت های معروف و تاثیرگذار زیادی در دنیای نرم افزار از این مدل برای سود آوری استفاده می کنند. از این شرکت های معروف می توان به چند نمونه اشاره کرد :
- شرکت Canonical سیستم عامل اوبونتو را به صورت رایگان عرضه می کند، در حالی که قراردادهای پشتیبانی تجاری می بندد
- Novell سیستم عامل OpenSUSE را رایگان می دهد، اما SUSE Linux Enterprise را می فروشد
- Mozilla مرورگر فایرفاکس را مجانی می دهد، و برای سودآوری قراردادهای همکاری با گوگل و شرکت های دیگر دارد
- Adobe محصول Flex خود را رایگان عرضه می کند، اما محیط توسعه آن را می فروشد
- Microsoft پلت فرم دات نت خود را رایگان می دهد، در حالی که محیط توسعه آن را می فروشد
- MySql مجانی است، اما برای داشتن پشتیبانی و قابلیت های اضافی باید پول بدهید
- Oracle نرم افزار OpenOffice را رایگان عرضه می کند، و نسخه تجاری آن یعنی StarOffice را می فروشد
همانطور که مشاهده می کنید شرکت های بزرگ دنیای نرم افزار از این مدل برای سودآوری محصولات خود استفاده می کنند و این یعنی مدل تجاری اوپن سورس یک مدل تجاری مطمئن و پایدار برای رسیدن به سود آوری بلندمدت در صنعت نرم افزار است. رمز موفقیت این مدل تجاری در وابسته کردن مشتریان به محصول نرم افزاری است. به طور مثال بنیاد موزیلا کاربران حرفه ای وب را به مرورگر فایرفاکس وابسته کرده است و در کنار آن قراردادهای پرسودی با شرکت گوگل و دیگر شرکت ها بسته است. این کار اصلاً غیر اخلاقی نیست، موزیلا یک محصول با کیفیت را به صورت رایگان در اختیار کاربرانش قرار می دهد و در قبال آن بدون ایجاد مزاحمت خاصی برای این کاربران، درآمد کسب می کند.
در اکثر مواقع مجوز اوپن سورس باعث پیشرفت یک محصول نرم افزاری و محبوب شدن آن میان کاربران می شود. نرم افزاری که محبوب شود، به طورگسترده مورد استفاده قرار می گیرد و این یعنی یک مارکت خوب برای سازندگان آن محصول که پتانسیل بالایی برای سودآوری دارد. پول درآوردن از راه اوپن سورس نه تنها بد نیست بلکه فواید بسیار زیادی برای صنعت نرم افزار در سطح جهان دارد. ایجاد فرصت های شغلی یکی از فواید مهم مدل تجاری اوپن سورس است. به طور مثال نرم افزار مدیریت محتوای WordPress را در نظر بگیرید. همه می توانند به رایگان نسخه ای از این محصول اوپن سورس را دریافت و روی هاست خود نصب کنند و وب سایت خود را مدیریت کنند. وردپرس با داشتن حجم عظیمی از پوسته ها و پلاگین های رایگان باز هم برای وب سایت های حرفه ای کافی نیست. به همین دلیل بسیاری از افراد و شرکت های کوچک به کار طراحی پوسته و پلاگین برای وردپرس مشغول هستند و از این راه پول در می آورند. سایت های نیرویابی و کاریابی پر است از شغل های مربوط به طراحی پوسته و پلاگین برای وردپرس. کافیست سری به این سایت ها بزنید. خیلی ها حاضرند برای سفارشی سازی و توسعه وردپرس بر اساس نیازهایشان به شما پول خوبی بدهند. وردپرس نمونه ای از ده ها CMS اوپن سورسی است که باعث ایجاد فرصت های شغلی بسیار زیاد برای طراحان و توسعه دهندگان وب شده است. مدل تجاری اوپن سورس به خوبی در زمینه نرم افزارهای CMS جوابگو بوده، به طوری که کمتر CMSی را پیدا خواهید کرد که موفق باشد اما اوپن سورس نباشد!
در حالی که مدل تجاری اوپن سورس یک مدل بسیار موفق و سودآور در سطح جهان است، در ایران مدلی غیر حرفه ای و مظلوم است. غیر حرفه ای به این معنی که در ایران کسی یا شرکتی به صورت حرفه ای از این مدل برای کسب درآمد استفاده نمی کند. نداشتن فرهنگ استفاده از نرم افزار، چه تجاری و چه اوپن سورس در میان مردم عامی و حتی کاربران حرفه ای کامپیوتر در ایران یکی از دلایل مهم استفاده نکردن از این مدل تجاری است. عدم آگاهی مدیران و حتی متخصصان صنعت نرم افزار ایران در مورد مدل تجاری اوپن سورس به علاوه دلیل قبل باعث شده تا استفاده از این مدل تجاری موفق در ایران کار مشکل و گاه غیر ممکنی باشد.
به نظر شما چه دلایل دیگری باعث استفاده نکردن افراد/شرکت ها از این مدل تجاری برای سودآوری در ایران می شود؟
farasun.wordpress.com
همچنین بخوانید : نرم افزارهای اوپن سورس چگونه درآمدزایی می کنند؟
farasun.wordpress.com